شهر سورشجان از نظر کتاب آقای افلاکی
محمد حسن زاده سورشجانی 17:46سورشجان در اصل "سورش گان" بوده که پس از تصرف ایران، به وسیله اعراب "گان" که در زبان عرب نیست به "جان" تغییر یافته.
معنی لغوی کلمه سورشجان "فرشته" است و شهر سورشجان به معنی "شهر فرشته" است. که در ابتدا در محل کنونی روستای مصطفی آباد قرار داشته که پس از جنگ با افاغنه به سورشجان فعلی کوچ می کنند.
در گذشته نچدان دور سورشجان به انبار "غله استان" شهرت داشته است. سورشجان در حومه شهرکرد نقش یک بندر را ایفا می کند؛ زیرا راه عبور چهار منطقه از این شهر است. مثلاً راه شهرکرد به میزدج و شهرکرد به سودجان و کوهرنگ و شهرکرد به روستاهایی چون آقبلاغ از این مسیر است. پس این شهر چون میدان بزرگی که چهار راه خیابان به آن وصل می شود، از موقعیت خوبی برخوردار است.
سورشجان دارای دو دهستان به نامهای "هارونی" و "سودجان" می باشد.
شهر دارای هفت رشته قنات و یک رودخانه فصلی به نام "رودخانه گرگک" می باشد.
زبان مردم سورشجان "فارسی دری" است. که مخلوطی از زبان فارسی و لری می باشد. البته به خاطر شاغل بودن برخی از سورشجانی ها در کشور عربی کویت، تعدادی کلمات عربی هم به زبان مردم سورشجان اضافه شده است.
از مراکز زیارتی سورشجان "بقعه سید آقا محمد" معروف به "پیر بادامی" را می توان نام برد. در وسط سورشجان قدیمی تپه ای بلند وجود داشت که به نام "قلعه خرابه" معروف بوده است و گفته می شود که در دوران "گبرها" مسکونی بوده است. که اکنون دیگر اثری از آن نیست. ارتفاع خرابه های قلعه مذکور به حدود بیست و پنج متر می رسیده و مردم سورشجان از خاک قلعه خرابه برای خشت و گل ساختمانهای احداثی خود استفاده می کردند. در وسط قلعه چاهی وجود داشته که از عمق زمین، تا ارتفاعات قلعه بالا می آمده است که تا این اواخر آثاری از آن به جا مانده بود.در موقع خاک برداری بنا به گفته بزرگان اشیاء قدیمی پیدا می شده و از همه مهمتر ساکنان اطراف قلعه از رگه های زغال سنگی که یافت شده بود، استفاده می کردند و در حال حاضر پایه های اصلی قلعه در زیر بقایای بجا مانده از آن وجود دارد.
علاوه بر این در شهر سورشجان قلعه عظیمی وجود داشته که به مرور زمان خریب شده است. این قلعه از "بی بی مریم" و پدرانش بوده است که به جای آن برخی منازل مردم سورشجان ساخته شد. این قلعه مانند قلعه شمس آباد بوده است.
مسجد جامع شهر سورشجان
از آثار قدیمی سورشجان، مسجد جامع است که قدمت دیرنه دارد. به طوریکه بزرگان این شهر می گویند، در زمانیکه سورشجان بنا می شود این مسجد هم در کنار قلعه خرابه در بافت قدیمی احداث می شود که نقشه آن با مساجد قدیمی شهرکرد، مشابه است.
حمام کهنه
همزمان با احداث سورشجان در بافت قدیمی حمام عظیمی شبیه حمام خان (پرهیزگار) شهرکرد ساخته شده بود، که تا سالهای اخیر که حمامهای چند دوشی ساخته شد، باقی بوده؛ اما بوسیله مردم خراب شده و آثار ساختمانی آن در زیر خاک وجود دارد. تنها اثری که از حمام کهنه باقی مانده یک حلقه چاه است که در حال حاضر از آب آن برای شرب مردم شهر استفاده می شود بطوریکه بزرگان گفته اند در زمانهای قدیم خشکسالی پیش می آید که در اطراف سورشجان حتی قطره آبی یافت نمی شود و تنها جایی که آب فرآوان داشته است همین چاه حمام کهنه بوده است.
"بر گرفته از کتاب جغرافیای استان چهارمحال و بختیاری آقای افلاکی. ارسالی : آقای حسین حسین زاده سورشجانی"